Sau đây xin giới thiệu 1 số câu nói của nhiều nhân vật bàn về Hijikata Toshizo. Tùy vào tình hình và lập trường mà cách đánh giá có thể hoàn toàn khác nhau, nhưng xét tổng quan có thể thấy được phần nào tính cách của Toshizo.


- Lúc ở Kyoto:

沈毅にして事に耐え、寛裕にして物を容る　
Đối phó sự việc bình tĩnh, khoan dung và rất hiểu chuyện


資性沈毅頗ル大度アリ　喜怒色二顕レス
Tư tính trầm nghị, đại lượng, vui hay giận đều không thể hiện ra mặt.


歳三は鋭敏沈勇、百事を為す電の如し
Toshizo là người sắc bén, trầm tĩnh, có dũng khí. Làm gì cũng nhanh như chớp.


其言質実、絶えて誇張を事とせず、蓋し君子人也
Lời nói chân thành không hoa mỹ, không hề khoa trương, là nhân vật đáng gọi là quân tử.


人を容るる量もあり、容易に怒らず　
Là người khoan dung, ít khi nổi giận


深沈の気あり、土方怒る時は近藤以上に荒れる、幕府で近藤御し易し、土方は御し難し
Là người trầm tĩnh, nhưng khi nổi giận thì còn đáng sợ hơn cả Kondou. Mạc Phủ dễ dàng đối phó với Kondou,
nhưng lại khó đối phó với Hijikata.


此の人は温厚な君子で、近藤のように覇気がなかったが……、私など土方と対座しても決していやな感じが起らず、寔に親しみのある人物だという感じがした
Đó là một người quân tử ôn hậu, tuy không có bá khí như Kondou..., Như tôi ngồi cùng Hijikata cũng không thấy khó chịu, mà cảm giác là một người rất thân thiện


土方と云うのは割合に理屈も判る人間だった
Nói chuyện với Hijikata thấy đó là một người rất hiểu lý lẽ


人の応対にもぬけめなく、且つ如才なかった男だけに、少し気障なところがないでもなく、人によっては毛嫌いする者もかなりあったようで……
Đối nhân khéo léo, với những người vụng về cũng không lấy làm khó chịu, tùy người mà có nhiều người ghét...


むっつりしていて余り物を云いません
Trầm lặng ít nói


- Lúc bị thương trị bệnh ở Aizu

Tháng 4 năm Khánh Ứng thứ 4, Hijikata bị thương trong trận Utsunomiya, phải trị thương ở quán Shimizu, thành Aizu. Lúc này anh gọi Mochizuki Mitsuzo đến, vẫn nằm trên giường bệnh nói: "Các người hãy hợp tác cùng ta", về việc này, Mochizuki nói:
"余、其傲慢、人ヲ易ズルヲ悪ム
Tôi rất khó chịu với thái độ ngạo mạn khinh người của Hijikata"

Đến tháng 9 cùng năm, Sugiura Kiyosuke thuộc đội bắn súng của Mạc Phủ cũ cũng nói
"頗ル威張
Rất ta đây"

Nhưng cần bổ sung thêm, vào lúc này Hijikata đang bị thương phải nằm 1 chỗ dưỡng bệnh, trong khi các đồng đội đang chiến đấu mà mình không thể tham gia, có lẽ tâm trạng nóng lòng đó khiến anh trở nên có thái độ cáu giận như vậy.


- Lúc ở Hakodate:
Sau đó, khi Shinsengumi chuyển tới Hakodate, lời nhận xét về Hijikata lại khác hẳn lúc ở Aizu:

性質英才ニシテ飽迄剛直ナリシカ、年ノ長ズルニ従ヒ温和ニシテ人ノ帰スル事赤子ノ母ヲ慕フカ如シ　
Là anh tài tư chất sắc sảo cương trực, càng lớn tuổi tính cách càng ôn hòa, được mọi người yêu quý như em bé quấn lấy mẹ.